Một cuộc đua giữa những chiếc xe ôtô được thiết kế theo một công thức quy định sẵn, lần đầu tiên diễn ra tại trường đua Silverstone, Anh Quốc vào ngày 13 tháng 5, cách đây 60 năm về trước đã khơi nguồn cho một môn thể thao đầy sức quyến rũ cũng như đầy tính ganh đua, tốc độ mà hiện nay chúng ta biết đến với tên gọi F1 (Formular One) hay hiểu nôm na theo tiếng Việt là: đua xe công thức 1. Là một trong những "fan" của thể loại đua xe này, và cũng là để mừng sinh nhật lần thứ 60 của nó, mình xin điểm lại đôi nét về lịch sử giải đua F1 nói riêng cũng như một số điểm nhấn của môn thể thao đắt đỏ này nói chung để các bạn tiện tham khảo.

Giải đua xe công thức 1 bắt nguồn từ các giải đua môtô vào những năm 1920s và 1930s. Từ "công thức" được định nghĩa như là một tập hợp các quy định về thiết kế lẫn công nghệ bắt buộc mà tất cả những thành viên và những chiếc xe muốn tham gia đua với nhau phải tuân thủ. Những năm đầu thập niên 40s, một số tổ chức đua xe đã đặt ra thêm nhiều luật lệ khác và tạo ra một Giải vô địch thế giới riêng. Nhưng giải đó liên tục bị gián đoạn bởi Chiến Tranh Thế Giới lần thứ hai. Chúng chỉ thực sự phổ biến rộng rãi như là một môn thể thao giải trí sau khi Chiến Tranh Thế Giới lần thứ hai kết thúc, với cuộc đua không tính giải thưởng đầu tiên được tổ chức vào năm 1946. Mãi đến năm 1950, vào ngày 13 tháng 5, Cuộc đua vô địch thế giới có tính giải thưởng mới chính thức được tổ chức lần đầu tiên tại trường đua xe Silverstone, thuộc khối Liên Hiệp Anh lúc bấy giờ.

Nhà vô địch thế giới của giải F1 đầu tiên là tay đua người Ý - Giuseppe Farina với chiếc Alfa Romeo. Tuy nhiên, đồng đội của ông là tay đua Juan Manuel Fangio sau đó đã giành liên tục 5 chức vô địch vào các năm 1951, 1954, 1955, 1956 & 1957 để tạo nên một kỷ lục đầu tiên cho giải đua. Vào thời điểm đó, mạch chiến thắng của ông bị ngắt quãng trong 2 năm: 1952 và 1953 do ông dính phải chấn thương. Người đoạt giải trong các năm mà Juan vắng mặt là Alberto Ascari thuộc đội đua Ferrari.

Trong lịch sử 60 năm của Giải đua F1, ngoài Juan ra thì còn có 2 tay lái nổi bật với 2 kỷ lục hoàn toàn trái ngược nhau là Stirling Moss và Michael Schumacher. Tay đua Stirling Moss thi đấu rất thường xuyên kể từ giải đua đầu tiên nhưng cho đến khi giải nghệ thì ông chưa bao giờ giành được một chức vô địch thế giới nào, và cũng chính ông được xem là tay đua vĩ đại nhất chưa từng giành được danh hiệu nào. Còn phần tay lái người Đức - Michael Schumacher thì anh được biết đến với kỷ lục 7 chức vô địch thế giới tính cho đến lúc giải nghệ. Đây là tay lái có số lần vô địch nhiều nhất trong lịch sử giải đua F1 tính đến thời điểm hiện tại và cũng là người đầu tiên phá kỷ lục 5 lần vô địch của Juan với chức vô địch thứ 6 trong mùa giải 2003. Kinh khủng hơn hết, vào mùa giải 2002, Schumacher chính là tay lái đầu tiên và duy nhất tính đến nay giành chiến thắng tất cả các chặng trong mùa.

Ngoài ra, trong 60 năm tồn tại, giải đua F1 còn có khá nhiều thông tin rất thú vị khác mà có thể các bạn chưa biết:
  • Trước mỗi chặng đua chính thức một ngày, các tay đua sẽ phải tham gia các cuộc đua phân hạng để xác định vị trí xuất phát. Theo đó, tay đua nào giành pole tức là được xuất phát ở vị trí đầu tiên trong ngày đua chính thức.
  • Chặng Monaco Grand Prix được coi là quan trọng nhất trong lịch thi đấu của giải F1 kể từ khi nó bắt đầu. Tay đua Aytron Senna của Brazil là người giành chiến thắng nhiều nhất với 6 lần tại chặng này (trong đó có 5 lần liên tiếp từ 1989 đến 1993). Đáng tiếc là vào năm 1994, Aytron Senna đã thiệt mạng sau khi chiếc xe của anh lao vào bức tường bê tông ở một khúc cua khó, trong chặng đua San Marino Grand Prix ở Imola. Chính phủ Brazil đã tuyên bố 3 ngày quốc tang để tưởng nhớ anh sau đó.
  • Từ trước đó, giải đua F1 luôn được gắn liền với hai từ "nguy hiểm". Tai nạn dẫn đến tử vong đầu tiên xảy ra với tay đua Jim Clark của Anh (một trong những tay đua được xem là thiên tài trong lịch sử giải) sau khi anh đâm vào hàng cây ở Hockenheim, Đức, năm 1968.
  • Được thành lập năm 1929 tại Modena, Ý, đội đua mang tên Scuderia Ferarri lập tức trở thành một :gã khổng lồ" trên đường đua F1. Và sau khi nhà sáng lập Enzo Ferarri qua đời năm 1988, đội rơi vào tình trạng khó khăn, nhưng cuối cùng đã khôi phục được vị thế trên đường đua bằng 2 hợp bản hợp đồng lịch sử: ký với Michael Schumacher vào năm 1996 và ký với giám đốc kỹ thuật Ross Brawn.
  • Châu Âu là "cái nôi" của công thức 1. Tất cả các đội đều có trụ sở đặt tại một trong các nước thuộc châu Âu cũng như gần một nửa các chặng đua được tổ chức tại đó.
  • Đua xe F1 là môn thể thao đắt đỏ nhất hành tinh. Các đội đua đều phải chi hàng tỉ USD mỗi mùa. Hiện có trung bình khoảng 55 triệu người xem mỗi chặng đua, giúp cho các đội đua cũng như quản lý trường đua thu về khoản tiền quảng cáo cũng như tiền bản quyền truyền hình thuộc hàng "khủng" trên thế giới.
  • Môn đua xe F1 được quản lý bởi Hiệp hội đua xe công thức 1 thế giới, viết tắt là FIA.
* Tìm hiểu thêm về F1, các bạn có thể tham khảo trực tiếp tại các link nguồn bài viết. Xin cám ơn!


Juan Manuel Fangio trên chiếc xe Alfa Romeo 158, tại trường đua Silverstone, Anh Quốc, ngày 13 tháng 5 năm 1950.


Quang cảnh trường đua Silverstone, Anh Quốc, ngày 13 tháng 5 năm 1950.


Stirling Moss và chiếc Lotus 18 tại chặng đua Nürburgring, năm 1961.


Chiếc xe huyền thoại Alfa Romeo của tay đua Juan Manuel Fangio.

Một chiếc xe công thức 1 hiện đại, thuộc đội đua BMW-Williams do tay đua Ralf Schumacher điều khiển tại trường đua Indianapolis năm 2003.